Günümüzde sosyal medya, internet, telefon üzerinden yapılan dolandırıcılıklarla ilgili her gün pek çok habere rastlıyoruz. Bunun yanında şeytanın bile aklına gelmeyecek yöntemlerle birçok kişiyi mağdur eden yankesicilerin sayısı da hâlâ hatırı sayılır derecede fazla. ‘En eski meslek’lerden kabul edilen yankesicilik ve dolandırıcılık her ne kadar yüz kızartıcı bir suç olsa daErken Cumhuriyet döneminde aslında övülen bir meziyetti, hatta popülerleşme aracı olarak görülüyordu.En dikkat çeken detay ise bu kişiler arasında neredeyse erkekler kadar kadınların da ön plana çıkması. Öyle ki dönemin en popüler yankesicilerinden biri olan Fındık Fatma erkekler üzerinde kadınlığın cazibesini kullandı, dikkatlerini dağıtıp cüzdanlarını çalarak dönemin en bilinen gazetelerinde adını manşetlere yazdırdı.Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ömer Obuzo döneme damga vuran, şu anda bile pek çok kişiyi okurken şaşkına çevirecek hırsız, dolandırıcı ve yankesici kadınlarla ilgili tarihin tozlu sayfalarında kalanları milliyet.com.tr’ye anlattı.
İstanbul sokaklarında pek çok kişiyi “avlayan” bu “güzel ve fettan” kadın 1932 yılında öldüğünde ise mirasçılarına Fatih taraflarında kâgir bir ev ile bir miktar da para bıraktı.
‘İNSAN DOLANDIRMANIN MUCİDİ’
Bu gibi olayların 1920-1930 yılları arasında çok fazla görüldüğünü söyleyen Doç. Dr. Ömer Obuz, Fındık Fatma’nın o dönem evlilik vaadiyle kadınları dolandıran Eyüplü Halit’in kadın versiyonu olarak görüldüğünü söyledi. “Cinsi cazibesini kullanarak insan dolandırma yönteminin mucidi oldu.Ona takılan ‘Fındık’ lakabı ise muhtemelen kelimenin argosuyla alakalı. Zira ‘Fındık’ argoda ‘başkasının cinsel ilgisini çekecek davranışlar yapan ama ilişkiye yanaşmayan kimse’ olarak tanımlanıyor” ifadelerini kullanan Obuz, birkaç kadının çantasını yakalayıp kaçırma gibi eylemleri olmasına rağmen Fındık Fatma’nın dolandırıcılığı genellikle cazibesini kullanarak yaptığını da ekledi.
Obuz, Fındık Fatma’nın dolandırıcılık sektöründe bir fark yarattığını ve bu farkının da gazetelerde “Yeni bir Eyüplü Halit türedi” olarak yansıdığını dile getirerek Fındık Fatma ile ilgili bir başka bir hikâyeyi ise şöyle anlattı: “Bakırköy’deki bir Rum kömürcüyü de yine cazibesini kullanarak soydu. Dükkan sahibinden kömür istedi, sonra da dikkatini dağıtmak adına kömür koymak için eğilen adama uyarak eğildi ve bir yolunu bularak cüzdanı çaldı.”
DİĞERLERİNE ROL MODEL OLDU
İşlediği bütün bu suçlar Fındık Fatma’yı daha popüler bir hale getirdi. Dönemin gazetelerinde dolandırıcılığın bir sanat hatta bir meslek işi olarak yazıldığını söyleyen Ömer Obuz, “Dönemin yazılı basınında Fatma’nın işlediği suçlar haliyle yer alıyordu ancak genellikle meşhurluğuyla ön plandaydı” şeklinde konuştu.Fındık Fatma’nın popülerlik kazanmasıyla diğer kadınlara da rol model olduğunu, örneğin cazibesiyle insanları kandıran Pantuflacı Muzaffer’in Fındık Fatma’dan etkilendiğine vurgu yaptı.
Vakit gazetesinin 1 Nisan 1930 tarihli nüshası
“Dolandırıcığıyla ünlü Şerife dahil olmak üzere böyle daha birçok kadın var. Hatta bazıları Fındık Fatma’ya rakip olarak gösteriliyordu” diyen Doç. Dr. Obuz, bununla birlikte dolandırıcılara çok ciddi cezalar verilmediğini hatta bazılarının gazetelerde 1 Nisan şakalarına bile konu olduğunu ifade etti. Obuz, yapılan cezalandırmalarla ilgili gerçekleri şöyle anlattı:
HİÇBİR ÖNLEM BAŞARILI OLAMADI
O dönemde kadınların yalnızca cazibesini kullanarak değil, tavlacılık denilen bir dolandırıcılık yöntemiyle daha insanları dolandırdığını söyleyen Doç. Dr. Obuz, “Bu kişilergözüne kestirdiği kişiyi enayi olarak değerlendiriyor. Genellikle çete olarak çalışıyorlar. Örneğin sahte altın veya kaliteli bilinen bir ürünün kopyasını orijinaliymiş gibi satıyorlar. Edirneli Rose bu yöntemi kullanarak dolandırıcılık yapan Musevi bir kadın. O da tavlacılıkta ön plana çıkmış biri” diye konuştu.
Hatta gazetelerde ‘enayi’ yerine konmamak için alınması gereken önlemlerin sıralandığını da belirten Obuz, “Alınanönlemler yetersiz, ne yazık ki başarılı olamamış. Bahsi geçen isimlerin hepsinin yüzlerce sabıkası olması da bunu gösteriyor. Bu problemin temel kaynağı basının yani kamuyu bilgilendirme görevi üstlenen organın buna katkı sağlaması. Bir kişiyi damgalıyorsunuz ve o damgaladığınız kişi o damganın içinde kalarak ün kazanıyor. Suçu sürekli tekrar etmeye çalışıyor” bilgisini paylaştı.
Yaşama İlham Verenler Ödülleri Başlıyor!
Kıvılcım Kalay’dan “Gönüller Hiç Yas Tutar mı?” Şarkısına Çarpıcı Yanıt!
20.Avrupa Kalite Zirvesi Londra’da Gerçekleşti
Muğla’da Genç Sinemacılara Ödül Yağmuru
Menekşe Kankavi “Dünyada İyilik Var Derneği”nden ilk iyilik
Maltepe Belediyesi, “Sürdürülebilir Gelecek” için ilk adımı attı