Modern tarihin en korkunç kuşatmasını Leningrad, eski ve şimdiki adıyla St. Peterburg yaşadı. Naziler, Barbarossa Operasyonu’nda SSCB’yi işgallerini başlattıktan sadece birkaç ay sonra, o zamanki Sovyet başkentini aç bırakarak teslim olmaya çalışmalarını istiyordu. Leningrad kuşatması 8 Eylül 1941’de başladı. 872 gün boyunca bu ikonik şehrin sakinleri, açlık, soğuk ve bombardımanlarla yaşadı. Yaklaşık üç milyon insan Leningrad’da cehenneme tanık olmuştu. Almanya 22 Haziran 1941’de Sovyetler Birliği’ni işgalini başlattığında Leningrad büyük bir hedefti. Leningrad, Sovyetler Birliği’ni yok etmeye çalışan Adolf Hitler için açık bir önem taşıyordu. Fransız tarihçi Pierre Vallaud, “Şehir her şeyden önce bir semboldü” demişti. Hitlerin bu amansız hırsı tarihte yaşattığı en büyük vahşetlerden birine daha zemin hazırlamıştı. Tam 2 yıl 3 ay süren bu korkunç kuşatma Leningrad’da dehşet verici sahnelere sebep oldu.
‘SADECE TANYA KALDI’
Leningrad’da yaşanan her şeyi evinde yalnız başına kalan henüz 11 yaşında bir çocuk olan Tanya Savicheva günlüğüne yazmıştı. Birçok insan bu felakete günlük tutarak göğüs germeye çalıştı. Küçük Savicheva ise günlüğüne şunları not etmişti:
“Zenya 28 Aralık’ta saat 12’de öldü, 1941. Büyükanne 25 Ocak’ta saat 3’te öldü, 1941. Leka 17 Mart’ta sabah 5’te öldü, 1942. Vasya Amca 13 Nisan’da sabah 2’de öldü, 1942. Leşa Amca 10 Mayıs’ta öğleden sonra 4’te öldü, 1942. Annem 13 Mayıs’ta sabah 7.30’da öldü, 1942. Saviçev’ler öldü. Herkes öldü. Sadece Tanya kaldı”.
YAPIŞKANLA EKMEK YAPILIYORDU
Sahip olduğu tüm aile üyelerinin ölümünü mavi kalemle böyle not etti. Ölümler yalnızca Tanya’nın evinde gerçekleşmedi. 1942 baharında Leningrad’ın sokakları, caddeleri ve bahçeleri Hitler’in açlıktan ölüme terk ettiği insanların bedenleriyle doluydu. Kuşatma emrinin verildiği 8 Eylül 1941 yılından itibaren Leningrad’da yaşayan 1 milyon kişi açlıktan ölecekti. Şehirde tüketilecek hiçbir şey kalmamıştı. Tüm yollar kapatılmış ve halk bir şekilde soğukla da baş etmeye çalışıyordu. 20 Kasım 1941’de ekmek karnelerindeki miktar çocuklar, çalışmayanlar ve beyaz yakalılar için 125, işçiler, teknisyenler ve mühendisler için 250 gramdı.
Bu ekmeğin yüzde 60’ı un, geri kalanı kepek ve tahta selülozundan oluşuyordu. Hayvanlara verilen yemekler de artık sofralara konuluyordu. Kabak başının dış yeşil yapraklarından yapılma ‘khryapa’ denilen yeni bir yemek geliştirdiler, marangoz zamkı veya çam kozalaklarından ‘et peltesi’ yapmaya başlamışlardı. Sanayide kullanılan bir yapıştırıcıdan ekmek yapmaya çalışan fabrikalar da oldu. Nişastadan yapılan bu yapıştırıcıya desktirin adı veriliyordu. Bununla yapılan ekmek, insanların dişlerinin yapışmasına yol açıyordu ama ezdikleri bir kaşık dekstrini ağızlarına atıp suyla yutarak bu sorunu aşmayı başardılar.
ÇOCUKLAR VE CESETLER KAYBOLUYORDU
Leningradlılar karneyle verilen bu ekmek dışında yemek bulabilmek için her yolu deniyordu. Mideleri neyi alabiliyorsa onu yemeye çalışıyorlardı. Deri kemerleri kaynatıp pelte yaptılar, duvar kağıtlarının arkasından kazınan tutkal, kürk mantolar derken yiyebilecekleri ne varsa yemeye çalışıyorlardı. Domuz derisinden kemerleri pişirip bununla bir jöle bile hazırlıyorlardı. Bu düzensiz beslenme ve açlık kentte hastalıkları da beraberinde getiriyordu. Üstelik şehrin sıcaklığı -40’ları görmeye başlamıştı. Açlık da baş edilemez bir hal almaya başladı. Zamanla sokaktaki kediler, güvercinler, köpekler ve kargalar yok olmaya başladı. Bir müddet sonra insanlar evcil hayvanlarını komşularıyla değiş tokuş etmek zorunda kaldı. Daha sonra çocuklar da ortadan kaybolmaya başladı. Sinirler her geçen gün geriliyordu. Önce komşular sonra aileler gerilmeye başladı. Karne için birbirilerini öldüren oldu. Hatta bazıları sevdiklerinin de karne payını almak için onların öldüklerini gizlemek zorunda kalıyordu. Önce çocuklar ortadan kayboldu sonra mezarlıklardaki cesetler. Hatta sokaktaki bazı cesetlerin uzuvları eksikti.
2 BİN KİŞİ TUTUKLANDI
Akıllara gelen korku 13 Aralık 1941 günü kesinleşti. Yemek için birini öldürenlerin sayısı ağızları açık bırakmıştı. 1941 sonbaharıyla 1942 sonu arasında 2 bin kişi bu gerekçeyle tutuklandı. Bahar gelip herkesin boş arsaları bostana çevirmesi teşvik edilince yaşanan bu hadiselerin hepsi bitti. Herkes yavaş yavaş norma hayata dönmüştü. Geriye ise yaşanan bu korkunç anlar kalmıştı.
Savaştan sonra Nürnberg Mahkemesi’nde Alman komutanlar yargılanırken, savcılar kanıt olarak bir belge sundular. Tanya Saviçeva adında 11 yaşındaki Leningradlı bir kız çocuğunun küçücük defteriydi bu. Kendisi 1944’te bir hastanede bağırsak tüberkülozundan ölmüştü. Günlüğünün son cümlesinde şu yazıyordu: “Herkes öldü, sadece Tanya kaldı.”
SEYİRCİNİN TAKDİRİ SEKİZİNCİ FİLMİ ÇEKTİRDİ
Hızlıca İstanbul’un en iyi on mekanı arasına girdi : BEST LOUNGE THE BOSPHORUS
BERKAY’DAN HARBİYE’DE MÜZİK DOLU BİR GÖRSEL ŞÖLEN: “BU GECE BİTMESİN!”
13. Bedia Muvahhit Tiyatro Ödülleri Sahiplerini Buldu Türk tiyatrosunun öncü isimlerinden Bedia Muvahhit’in anısını yaşatmak amacıyla düzenlenen Bedia Muvahhit Tiyatro Ödülleri, 13. yılında da sanat dünyasını İzmir’de bir araya getirdi. Haldun Dormen Sahnesi’nde, İzmir’deki Sahne Tozu Tiyatrosunun ev sahipliğinde gerçekleşen ödül töreni, Türkiye’nin dört bir yanından gelen tiyatro sanatçıları ve sanatseverlerin katılımıyla adeta bir yıldızlar geçidine dönüştü. Törene katılan konuklar arasında törenin sanat danışmanı Haldun Dormen, onursal jüri başkanı Göksel Kortay, Sema Sarper, Mehmet Sarper, İzzet Günay, Serpil Günseli, Zerrin Tekindor, Meltem Cumbul, Halit Ergenç ve Salih Güney yer aldı. Sanat danışmanı ve ödüllerin isim babası Haldun Dormen, yaptığı konuşmada Bedia Muvahhit’in sanat mirasını yaşatmanın onurunu dile getirdi. Gecede, ilk kez törene katılan Meltem Cumbul ve Halit Ergenç başarılı tiyatroculara ödüllerini takdim etti. Usta oyuncu Zerrin Tekindor ise Haldun Dormen Yaşam Boyu Onur Ödülü’ne layık görüldü. Tekindor, ödül konuşmasında salonda bulunan Halit Ergenç’e dönerek, “Bunu kim alsa çok kıskanırdım. Yani Halitçim, sen bile alsan kıskanırdım,” sözleriyle izleyicileri ve Ergenç’i güldürdü. Tören sonrası basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Halit Ergenç, rol aldığı Kral Kaybederse dizisindeki imaj değişimi hakkında bilgi verdi. Ergenç, dizideki saçlarının hazırlanma sürecinin yaklaşık 1,5 saat sürdüğünü, temizlik sürecinin ise yarım saat aldığını belirtti. Meltem Cumbul ise dizi sektöründeki çalışma şartlarının iyileştirilmesi gerektiğini vurguladı. Gecede sahne müziğinden ışığa, kostümden dekor tasarımına kadar birçok alanda emek veren, özel ve devlet tiyatrolarından başarılı isimler ödüllendirildi. 13. Bedia Muvahhit Tiyatro Ödülleri, tiyatro sanatına katkı sunan isimleri onurlandırarak sanat dünyasına anlamlı bir gece yaşattı
Urla’da Gerçek Meşhur Bademli Kazandibinin Adresi: Urla Hisarönü Süt Tatlıları
İsmail Özkan’dan Yeni Şarkı: “Yalnız Adam” Yayında